Chcesz zadbać o swój układ oddechowy? Miewasz trudności w oddychaniu lub duszności? Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się, jak działa pulsoksymetr jak interpretować jego pomiary i dlaczego może być pomocny dla osób z koronawirusem.
Spis treści
Pulsoksymetr napalcowy – co to za urządzenie i jak działa?
Pulsoksymetr to nowoczesne, elektroniczne urządzenie medyczne o niewielkich rozmiarach. Służy ono do pomiaru saturacji krwi (przeczytasz o niej więcej w kolejnej części niniejszego tekstu). Pulsoksymetr pozwala także na sprawdzenie innego podstawowego parametru życiowego – oprócz saturacji, mierzy tętno człowieka.
Jak działa pulsoksymetr?
Sprawdź ofertę pulsoksymetrów >> tutaj
Mimo że jest to aparat stosowany przede wszystkim w tzw. tlenoterapii oraz szpitalnych badaniach klinicznych, a także tych wykonywanych w ośrodkach i przychodniach zdrowia. Z powodzeniem może być on wykorzystywany w celach medycznych w warunkach domowych.
Do użytku szpitalnego
– w trakcie operacji czy zabiegów – stosuje się profesjonalne pulsoksymetry stacjonarne, które oprócz saturacji kontrolują puls, ciśnienie tętnicze oraz oddech pacjenta. Ich obsługa ze względu na stopień zaawansowania pomiarów wymaga specjalistycznej wiedzy.
Do badania wykonywanego w domu
stosuje się natomiast jeden z najpopularniejszych, przenośnych modeli urządzenia – tj. pulsoksymetr napalcowy, który działa w sposób w pełni nieinwazyjny i bezbolesny. Przeprowadzenie samodzielnego pomiaru saturacji jest w tym wypadku niezwykle proste, wygodne i bezpieczne.
Przed przystąpieniem do badania pulsoksymetrem
należy się do niego właściwie przygotować i zadbać o higienę dłoni. Ważne, by palce były czyste i suche. Zaleca się przede wszystkim usunięcie z ich okolicy wszelkich opatrunków, skrócenie długości paznokci (w przypadku występującego manicure – także usunięcie tipsów oraz lakieru do paznokci). Zmarznięte, zimne dłonie należy ponadto uprzednio lekko ogrzać – gwarantuje to bowiem miarodajny wynik badania.
Po przeprowadzeniu zabiegów przygotowujących do badania, należy założyć pulsoksymetr na palec wskazujący u prawej lub lewej dłoni. Właściwe umiejscowienie urządzenia pozwala na dokonanie poprzez skórę szybkiego pomiaru saturacji. Urządzenie ocenia objętość utlenionej hemoglobiny we krwi. Jej wartość pulsoksymetr szacuje dzięki wbudowanemu w nim czujnikowi sprawdzającemu stopień pochłaniania przez hemoglobinę (czerwone krwinki) emitowanych przez urządzenie wiązek światła (tj. promieniowania czerwonego oraz podczerwonego).
Różnica pomiędzy odmienną zdolnością absorpcji światła utlenowanej oraz nieutlenowanej hemoglobiny pozwala na określenie wyniku badania. Rezultat pomiaru uzyskujemy bardzo szybko – w ciągu kilku sekund. Wynik badania wyrażony zostaje procentowo, a jego interpretacja – podobnie, jak sam przebieg pulsoksymetrii – nie wymaga od nas specjalistycznej wiedzy czy konsultacji medycznej.
Przykładowy wynik wyświetlony na ekranie urządzenia SpO2 95% oznacza, że w chwili badania pacjenta 95% hemoglobiny zawartej w jego krwi dostarcza tlen do pozostałych tkanek organizmu. By zapobiec nieprawidłowościom w interpretowaniu wyniku badania, należy pamiętać o tym, że bieg pomiaru zakłócić może także wiele różnych czynników.
Pulsoksymetr napalcowy – błędne odczyty
Do źle przeprowadzonego badania może doprowadzić np. niedopasowanie pulsoksymetru do rozmiaru palca, jego gwałtowne przemieszczenie w trakcie badania, grzybica paznokci, anemia czy hipotermia. Gwarancją prawidłowego rozpoznania poziomu saturacji będzie zatem w takiej powtórzenie badania, a przede wszystkim dobra znajomość norm saturacji.
Pulsoksymetr do tej pory wykorzystywany był przede wszystkim przez osoby z przewlekłymi chorobami płuc takimi jak astma czy też przewlekła obturacyjna choroba płuc.
W obecnej sytuacji pandemicznej urządzenie to jest bardzo przydatne ponieważ jako jedyne pozwala nam w warunkach domowych sprawdzić w jakim stadium COVID jest pacjent i czy wymaga natychmiastowej hospitalizacji. Pulsoksymetr nie zdiagnozuje zakażenia koronawirusem ale jeżeli u choroby zakażonej saturacja spadnie poniżej 95% to znaczy, że zaczyna się drugie stadium choroby i trzeba pilnie skontaktować się z lekarzem.
Saturacja – co to jest?
Saturacja to jeden z najważniejszych parametrów życiowych człowieka. Jako wskaźnik mówiący o poziomie nasycenia hemoglobiny obwodowej tlenem, odpowiada tym samym za informowanie o niedotlenieniu organizmu pacjenta. Poziom saturacji, mierzony pulsoksymetrem, pozwala kontrolować stan ogólny osoby badanej – zwłaszcza w trakcie przeprowadzanych zabiegów oraz operacji. Spadek saturacji to bowiem pierwsza z niepokojących zmian parametrów podstawowych funkcji życiowych. Obok tętna czy kontroli oddechu pozwala niezwłocznie ocenić stan zagrożenia zdrowia i życia pacjenta.
Pomiar saturacji
zaleca się przede wszystkim osobom z zaburzeniami oddychania czy dusznościami, a także pacjentom z podejrzeniem chorób układu oddechowego i objawami niewydolności oddechowej (m.in. astma, ciężkie zapalenie płuc czy COVID-19). Pomiar wykonywany jest ponadto w przypadku zabiegów operacyjnych przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym (a także po ich zakończeniu), u wcześniaków i niemowląt z niską masą urodzeniową, a także w medycynie sportowej (np. wśród alpinistów czy skoczków narciarskich).
Zobacz także >> Jak dbać o zdrowie i urodę? 8 zasad dbania o zdrowie
O prawidłowości interpretacji wyniku uzyskanego poprzez badanie pulsoksymetrem decydują tzw. normy saturacji. Wartość wykonanego pomiaru (tj. ilości hemoglobiny nasyconej tlenem) powinna utrzymywać się u zdrowego, dorosłego człowieka na poziomie 95-98%. Pomiar ten powinien być nieco niższy u osób starszych (tj. po 70. roku życia) oraz palących papierosy – w tym przypadku norma oscylować może w granicach od 93% do 95%. Wynik na poziomie 99-100% osiągalny jest wyłącznie w warunkach tlenoterapii. Nieprawidłowa wartość – tj. poniżej 92-90% – wskazuje z kolei na niedotlenienie organizmu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
W przypadku tak niskiej saturacji u pacjenta (tzw. hipoksemii)
pojawić mogą się objawy towarzyszące – m.in. duszności, przyśpieszenie oddechu, zawroty głowy i zaburzenia świadomości. Należy pamiętać, iż powyższych dolegliwości nie należy bagatelizować, gdyż niski poziom tlenu we krwi prowadzi nie tylko do uszkodzenia poszczególnych komórek, czy tkanek, ale także narządów wewnętrznych i – w konsekwencji – całych układów funkcjonalnych organizmu.
Treści z serwisu citymagazine.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.
